Romulus

Ecco il profilo tracciato da Eutropio (Breviarii ab Urbe condita 1,1-2) su Romolo primo re di Roma:

[1] Romanum imperium, quo neque ab exordio ullum fere minus neque incrementis toto orbe amplius humana potest memoria recordari, a Romulo exordium habet, qui Reae Silviae, Vestalis virginis, filius et, quantum putatus est, Martis cum Remo fratre uno partu editus est. is cum inter pastores latrocinaretur, decem et octo annos natus urbem exiguam in Palatino monte constituit, XI Kal. Maias, Olympiadis sextae anno tertio, post Troiae excidium, ut qui plurimum minimumque tradunt, anno trecentesimo nonagesimo quarto. [2] Condita civitate, quam ex nomine suo Romam vocavit, haec fere egit. Multitudinem finitimorum in civitatem recepit, centum ex senioribus legit, quorum consilio omnia ageret, quos senatores nominavit propter senectutem. Tum, cum uxores ipse et populus suus non haberent, invitavit ad spectaculum ludorum vicinas urbi Romae nationes atque earum virgines rapuit. Commotis bellis propter raptarum iniuariam Caeninenses vicit, Antemnates, Crustuminos, Sabinos, Fidenates, Veientes. Haec omnia oppida urbem cingunt. Et cum orta subito tempestate non comparuisset, anno regni tricesimo septimo ad deos transisse creditus est et consecratus. Deinde Romae per quinos dies senatores imperaverunt et his regnantibus annus unus completus est.

Solino De mirabilibus mundi 1, 17-20:

[17] ut affirmat Varro, auctor diligentissimus, Romam condidit Romulus, Marte genitus et Rhea Silvia, vel, ut nonnulli, Marte et Ilia; dictaque est primum Roma Quadrata, quod ad aequilibrium foret posita. [18] Ea incipit a silva, quae est in area Apollinis, et ad supercilium scalarum Caci habet terminum, ubi tugurium fuit Faustuli. Ibi Romulus mansitavit, qui auspicato murorum fundamenta iecit duodeviginti natus annos, undecimo Kalendas Maias, hora post secundam ante tertiam plenam: sicut Lucius Tarruntius prodidit, mathematicorum nobilissimus, Iove in piscibus, Saturno, Venere, Marte, Mercurio in Scorpione, Sole in Tauro, Luna in Libra constitutis. [19] Et observatum deinceps, ne qua hostia Parilibus caederetur, ut dies ista a sanguine purus esset, cuius significationem de partu Iliae tractam volunt. Idem Romulus regnavit annos septem et triginta. [20] De Caeninensibus egit primum triumphum et Acroni regi eorum detraxit spolia, qua Iovi Feretrio primus suspendit, et opima dixit. Rursum de Antemnatibus triumphavit. De Veientibus tertio. Apud Capreae paludem Nonis Quintilibus apparere desiit.

San Girolamo nella traduzione del Chronicon di Eusebio annota diverse notizie sul fondatore di Roma:

a.Ol. 1.4 = 773 a.Chr.n.

Remus et Romulus generantur matre Ilia.

a.Ol. 6.1 = 756 a.Chr.n.

Roma Parilibus qui nunc dies festus est condita.

Remus retro pastorali a Fabio Romuli duce occisus.

a.Ol. 7.1 = 752 a.Chr.n. = anno I Romuli

ROMVLVS ROMANORVM AN. XXXVIII

Tarpeia clipeis Sabinorum obruta unde mons Tarpeius in quo nunc Capitolium quod tamen primo anno Romuli gestus est.

ROMVLVS VT QVIDAM FERVNT RECONDIDIT ROMAM ATQVE NOMINAVIT.

Ob asyli impunitate magna Romulo multitudo coniungitur.

Sabinae raptae anno ab urbe condita tertio et una virginum pulcherrima cunctorum acclamatione rapientum Talasso duci Romuli decernitur. Unde in nuptiarum sollemnitatibus Talasso vulgo clamitant quod scilicet talis nupta sit quae Thalassum habere mereatur.

a.Ol. 8.3 = 746 a.Chr.n. = anno VII Romuli

Cenicenses, Antemnates, Crustumini, Fidenates, Veientes, qui propter Sabinarum raptum bellum moverunt, vincuntur a Romulo.

a.Ol. 13.1 = 728 a.Chr.n. = anno XXV Romuli

Romani Tatio Sabinorum rege regnavit cum Romulo, a Curibus Quirites appellati.

Romulus primus milites sumpsit ex populo et nobilissimos C senes ob aetatem senatores ob similitudinem curae patres appellavit. Templa quoque et muros romanae urbis exstruxit.

a.Ol. 16.1 = 716 a.Chr.n. = anno XXXVII Romuli

Romulus apud paludem Capreae nusquam comparuit et suadente Lucio Proculo Quirini nomine apud suos consecratus est.

a.Ol. 16.2 = 715 a.Chr.n. = anno XXXVIII Romuli

Mortuo Romulo, per quinos dies senatores rem publicam rexerunt, atque ita unus annus expletus, quod tempus inter regnum appellatum est.

San Girolamo pone la fondazione di Roma (o, per usare le parole del santo dalmata, la rifondazione di Roma) nel 752 a.C. Mentre le altre fonti attribuiscono a Romolo 37 anni di regno, egli ne conta 38. Tuttavia, egli evidentemente include nei 38 anni anche il periodo di interregno o governo dei senatori: infatti, il regno di Numa Pompilio inizia subito dopo il XXXVIII anno di Romolo.

La cronologia romana moderna, seguendo Varrone, adotta il 753 a.C. quale anno della fondazione di Roma. Pertanto, la fine del regno di Romolo si pone nel 717 a.C. e l’anno di interregno รจ il 716 a.C.